GİRİŞ
Sahte(naylon) fatura düzenleme ve kullanma, ticaretle uğraşan kişilerin çok sık karşılaşabilecekleri bir durumdur. Sahte fatura düzenleme ve kullanma, ticari faaliyetleri olumsuz etkileyen bir suç olması sebebiyle bu suçlara ilişkin yargılama sürecinin titizlikle takip edilmesi gerekir.
Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçu, haksız kazanç sağlamak veya az vergi ödemek ya da hiç vergi ödememek suretiyle vergi kaçırmak için işlenen bir fiildir.
Vergi Usul Kanunu’nun 359/b maddesinde ‘’Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.’’ denilerek sahte(naylon) faturanın tanımı yapılmıştır. Sahte faturaya konu olan iş gerçek bir durumu(mal alışverişini) yansıtmaz. Kısaca herhangi bir mal veya hizmet satın alınmadığı halde alınmış gibi gösterilerek düzenlenen fatura sahte(naylon) faturadır.
Belgenin sahte olarak düzenlenmesi, belgenin baştan itibaren gerçeğe aykırı olarak meydana getirilmesi anlamına gelmektedir. VUK’un 359. maddesinde yer alan sahte belge düzenleme veya kullanma suçunda VUK’un 359. maddesi kapsamında olan belgenin sahte olarak düzenlenmesi yeterlidir; ayrıca söz konusu belgenin vergi idaresine veya başka bir kurum ya da kişiye sunularak kullanılmasına gerek yoktur.
Sahte belge kullanma hareketinin VUK kapsamında olan vergilendirme işlemlerinde icra edilmesi gerekmektedir. Örneğin sahte belge kullanma hareketi, söz konusu sahte belgenin VUK kapsamında olan defter veya kayıtlara yansıtılması olabileceği gibi bu belgelerin bildirim veya beyannamelerde yer alması da olabilir. Bu noktada, hareketin tamamlanması için söz konusu defter, kayıt, bildirim ya da beyannamelerin vergi idaresine sunulmasına gerek yoktur. Ayrıca sahte olarak düzenlenen belgenin defter, kayıt, bildirim veya beyannamelere yansıtılmadan kanun icabınca vergi idaresine sunulması halinde de kullanma hareketi gerçekleşmiş olur.
SAHTE FATURA DÜZENLEME VE KULLANMANIN CEZASI
Sahte fatura kullanma ve düzenleme suçunun işlendiği tespit edildiğinde Vergi Usul Kanunu’na aykırılıktan ötürü yaptırımlar gündeme gelir. Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçuyla ilgili hükümler 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 359. madde ve devamında düzenlenmiştir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere suçun oluşması açısından düzenlenen faturanın kullanılıp kullanılmaması önem arz etmemektedir. Fatura tutarının az veya çok olmasının da bir önemi yoktur.
Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçunun cezasını hüküm altına alan 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ( VUK ) 359/2.b maddesinde özetle, Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. denilmiştir.
SAHTE FATURA DÜZENLEME VE KULLANMA SUÇUNDA ŞİKAYET VE UZLAŞMA
Ceza hukukunda uzlaştırma, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253/1 maddesinde açıklandığı üzere, ceza soruşturması ve kovuşturmasında tarafsız bir kimsenin arabuluculuğuyla uyuşmazlığın çözülmesi için suçun mağduru ve failinin iletişim kurduğu süreçtir. Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma suçu uzlaşmaya tabi suçlardan değildir. Bu sebeple Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma suçunda uzlaşma yapılamamaktadır.
Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma suçu şikayete tabi suçlar arasında değildir. Bu suç yetkili makamlar tarafından resen soruşturulur.
SAHTE FATURA DÜZENLEME VE KULLANMA SUÇUNDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ
Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma suçunda uygulanacak zamanaşımı süresi Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen genel zamanaşımı kurallarına göre belirlenir. Bu düzenlemeye göre VUK 359 suçuna uygulanacak zamanaşımı süresi 8 yıldır. Ancak bu zamanaşımı süresinin ne zaman başlayacağı suçun oluşmasındaki neden olayın fiillere göre değişiklik gösterir:
Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma suçunda zamanaşımı süreleri, suçun unsurları, cezası gibi hususlar oldukça önemlidir. Bu hususta merak edilen konuları kısaca bilgilendirdik. Ancak her olay kendine özgü olup hatalı işlem yapılmaması adına Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma suçu konularıyla ilgilenen ceza avukatından yardım almanızı tavsiye ederiz.